Een van mijn nevenfuncties is voorzitter van Commissie van Advies van een jongerencentrum. Een zeer bijzonder jongerencentrum. Het is een centrum met z.g. ‘dwarsliggers’. Jongeren met een problematiek die zeer divers is. Van verslaving tot autisme tot ADHD en depressiviteit, Borderline, Asperger, kortom noem een mogelijke jongerenkwestie en hij is bij Digg’Out te vinden. Vrijwel alle jongeren zijn voortijdig schoolverlaters. (zie www.diggout.nl).

Binnen Digg’Out hebben de jongeren niet een probleem. Ze hebben een pluis. Dat klinkt vriendelijker dan dat je een ‘probleemjongere’ bent. Filosofie hierachter is: we hebben allemaal een pluis, ook de medewerkers. De een meer dan de ander maar dat hoeft geen probleem te zijn… Leer er mee leven want het hoort bij jou. Het maakt je uniek.

In Digg’Out wordt jongeren vooral geleerd zélf na te denken. Daarbij hoort: jij bent niet je probleem. Wat wil je met je leven en hoe ga je dat bereiken. Welke stappen moet je daarvoor zetten. Welke stap komt eerst en wat daarna. Wat is de consequentie van elke stap en wat moet je doen voordat je een stap kunt zetten. En vooral ook: hoe evalueer je of je de juiste stap hebt gezet? En is het erg als dat niet zo is en wat doe je dan? En hoe past jouw probleem (pluis) in je toekomstvisie. Dus hoe ga je daar zelf mee om en wat heb je nodig van je omgeving. En hoe ga je dat krijgen?

Bij de jongeren die het centrum bezoeken zijn ook stagiaires. Stagiaires van diverse opleidingen. Van MBO niveau 2 ICT tot HBO maatschappelijk werk. Een unieke combinatie omdat de stagiaires en de probleemjongeren elkaar op deze wijze opleiden. Leren van en aan elkaar wordt hier dagelijks in de praktijk gebracht.

Regelmatig ben ik aanwezig bij het ochtendgesprek. Om 9.00 uur is iedereen aanwezig. MBO-er, HBO-er, de jongere uit de dagopvang, de dakloze jongere, de jongere met een psychisch probleem. (Te laat komen is trouwens not done! Daar word je direct door alle aanwezigen op aangesproken. Tenzij je hebt laten weten iets later te komen. Maar dan moet je wel een héél goede reden hebben wil het geaccepteerd worden.) Bij een kop koffie of thee wordt de dag doorgenomen, het rooster gemaakt of issues besproken en ongedwongen, zonder dat het er dik bovenop ligt, komen er maatschappelijke onderwerpen langs. Iedereen is in het gesprek gelijkwaardig en heeft evenveel inbreng. Moet evenveel inbrengen. Een unieke manier om loopbaan- en burgerschap te doceren. Want de jongeren bepalen zelf wat ze belangrijk vinden om over te praten. Niet een docent of medewerker. En gelijktijdig wordt er gewerkt aan houding, oplossend vermogen, reflectie en gesprekstechniek. Zonder dat het zo benoemd wordt. Er wordt feedback gegeven, one liners onderuit gehaald. Vooroordelen aan onderzoek onderworpen.

Standaard uitdrukking in het ochtend gesprek: voldoet dit gesprek aan OMA ANNA?? Hiermee wordt bedoeld: wat je zegt is: een Oordeel, een Mening of een Advies? En wat er wordt beweerd, is dat waar? Altijd Navragen Nooit Aannemen. En ben je in je houding een AAAP? Authentiek, Autodidact, Autonoom en Proactief? En jongeren bediscussiëren dit onderling, er komt geen docent aan te pas…

Ik raakte in gesprek met een docent van een ICT-opleiding MBO niveau 2. Waarom hier een stagiair plaatsen? Het is niet direct een ICT-omgeving. Het antwoord was: “Alleen de heel moeilijk plaatsbare studenten mogen van mij hierheen. Ik ben zuinig op deze stageplek. Ik heb regelmatig studenten met een autistische achtergrond. ICT-opleidingen zijn onder deze jongeren gewild. Maar deze leerlingen kunnen niet communiceren. Ze stellen geen vragen, zijn niet in staat tot een klantvriendelijke houding. En die heb je als helpdeskmedewerker echt nodig. De ICT-vaardigheden zitten wel goed bij deze jongeren. Maar juist die sociale kant doet hen de das om. Ze worden regelmatig weggestuurd van hun stageplekken omdat het bedrijfsleven niet uit de voeten kan met hun autistische houding. En hier leren ze zich te handhaven. Voor zichzelf op te komen en ook naar buiten te treden. Dat is een vaardigheid die ze echt moeten leren door te doen. Dat krijg ik er in mijn SLB-lessen (Studie-Loopbaanbegeleiding) niet in. Ze moeten er in ondergedompeld worden. Dat gebeurt hier. In mijn werk heb ik meerdere lessen Maatschappijleer, SLB en LOB mogen bijwonen. Goede en minder goede lessen. Maar deze aanpak is een deskundigheidsbevordering waard!”